Hoe werkt het?
VRIEND&VIJAND wordt ingezet binnen mentorlessen en/ of burgerschapsprogramma’s. Met behulp van zes prikkelende dilemmagames gaan docenten met hun klas in gesprek over de thema’s (cyber)pesten, buitensluiten, ingrijpen, kansenongelijkheid en sociale druk. Ieder thema wordt op een speelse en vaak confronterende wijze behandeld. Docenten bepalen zelf wanneer ze welke game inzetten. Jongeren spelen op hun eigen device (telefoon, tablet of laptop). Bij de games horen verschillende opdrachten en (dialogische) werkvormen ter verdieping en verbreding van de onderwerpen. VRIEND&VIJAND is een bouwpakket, je kunt deze naar wens inrichten binnen je eigen jaarprogramma.
Opbouw van de dilemmagames
De games zijn opgebouwd naar het principe van ervaringsleer. Leren staat voor ons gelijk aan het opdoen van ervaringen plus het reflecteren op die ervaringen. Het (na)gesprek is net zo belangrijk als het spelen van de game zelf. In dit gesprek maak je een koppeling met de eigen, concrete situaties en ervaringen van de jongeren zelf. Het nagesprek kan in de kring gevoerd worden of aan de hand van opdrachten en (dialogische) werkvormen. Leerlingen leren zo hun eigen standpunt te verwoorden, vragen te stellen aan anderen en met elkaar in gesprek te gaan. We zetten jongeren in de actiestand: hoe ga je nu verder? Wat ga je veranderen? Hoe pak je dit aan? Wie/ wat heb je hierbij nodig? De stem van de leerlingen staat hierbij centraal.
Ervaringsleer
De Amerikaanse filosoof en pedagoog John Dewey wordt meestal gezien als de grondlegger van het ervaringsleren. Hij stelt dat leren eigenlijk gelijk staat aan het opdoen van ervaringen plus het reflecteren op die ervaringen. Voor leren zijn dus zowel ervaringen als reflectie nodig. Ervaringen zonder reflectie leiden niet tot leren. En reflectie zonder ervaring levert voor het leren niks op.
Het doel van ervaringsleren is drieledig:
1. Empathie vergroten
2. Perspectief verbreding
3. Het repertoire van handeling- en gedragsmogelijkheden wordt vergroot
Onderzoek laat zien dat onderwijs dat bestaat uit ervaringsleren en/of leren buiten de schoolmuren in combinatie met leren in de klas positieve effecten heeft op leerprestaties. Verder zijn er positieve effecten gevonden op niet-cognitieve vaardigheden zoals onderlinge samenwerking.
Het reguliere voortgezet onderwijs maakt niet standaard gebruik van de eigen ervaringen van leerlingen, noch is het vanzelfsprekend hen daarop te laten reflecteren.
“Ik had niet gedacht dat een spelletje me zo erg zou kunnen raken.”VMBO-leerling
WIL JE DE GAME EEN KEER TESTEN? WE KOMEN GRAAG EEN KEER BIJ JE LANGS!
Neem contact opDe dilemmagames
Buitensluiten
Leerlingen gaan met elkaar in gesprek en worden aangespoord om keuzes te maken: Wat doen zij als iemand buitengesloten wordt? Grijpen ze in, halen ze er iemand bij of kijken ze weg?
Ingrijpen (rol van de omstanders)
Komen leerlingen op voor diegene die gepest wordt, bieden ze troost, lachen ze mee of doen ze niks? En wat betekent niks doen?
Discriminatie
Leerlingen ervaren hoe snel een simpele discussie door stereotyperende en racistische opmerkingen uit de hand kan lopen. Ze moeten een keuze maken: Wat zouden zij in deze situatie hebben gedaan?
(Cyber)pesten
Een klasgenoot heeft stiekem foto’s gemaakt en deze verspreid. Sturen ze de foto’s door, gaan ze naar een docent, of negeren ze de situatie? Vinden ze het slachtoffer zelf verantwoordelijk, of vinden ze dat ze moeten helpen?
Kansenongelijkheid
Twee vriendinnen worstelen met de vooroordelen en kansenongelijkheid die zij tegenkomen in school. Waarom krijgen zij een ander schooladvies en hoe reageer je als je vriendin niet mee kan op ski-reis omdat het te duur is?
Groepsdruk
Leerlingen ervaren wie er invloed hebben op hun keuzes en hoe gemakkelijk je wordt verleid om niet je eigen keuze te maken. Laat jij die andere groep op het voetbalveld meedoen?